گرجستان از درون| چهارراه ژئوپلتیکی قفقاز و متصل کننده اروپا به آسیای میانه و چین
تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۱۶۴۵۵
گرجستان که در تقاطع اروپا و آسیا قرار دارد، پلی است که چندین منطقه مهم اقتصادی جهانی را به هم متصل می‌کند. کوتاه ترین مسیر اروپا به چین از گرجستان می‌گذرد و تجارت «جاده ابریشم» همیشه از منطقه قفقاز گذشته است. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، منطقه قفقازجنوبی را می‌توان یکی از مهم‌ترین مناطق ژئوپلیتیک جهان دانست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
موقعیت منحصر به فرد و قرار گرفتن در مرکز راه‌های ارتباطی شرق و غرب عالم و همچنین برقراری اتصال بین شمال و جنوب جهان از قفقاز یک شاهراه ارتباطی جهانی ساخته است که بخشی از اقتصاد جهان را بهم پیوند زده است.
مزیت‌های فوق‌العاده مهم دیگری همچون برخورداری از منابع عظیم انرژی و گذرگاه خطوط انرژی بین‌المللی این منطقه را در منظر بسیاری از سیاستمداران و کارشناسان، به منطقه‌ای مهم و اثرگذار در روندهای جهانی تبدیل کرده است.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تکه تکه شدن جمهوری‌های آن در سال 1991 که منجر به ایجاد 3 کشور جمهوری‌آذربایجان، گرجستان و ارمنستان در منطقه قفقاز شد، هرکدام از آنها در برهه‌ای خاص از زمان مرکز توجه قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قرار گرفتند.
در این بین، جمهوری آذربایجان و ارمنستان به دلایل گوناگون در طول 30 سال گذشته از اهمیت به مراتب بالاتری در سیاست‌خارجی جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده‌اند.
گرجستان به دلایلی همچون نزدیکی و هم مرز بودن با روسیه و قرار گرفتن در لایه اول امنیتی مسکو و پس از آن، وجود جهت‌گیری‌های شدید غرب‌گرایانه در تفلیس و حضور در مدار سیاست خارجی ایالات‌متحده، در رویکرد دیپلماسی ایران از درجه اهمیت پایین‌تری برخوردار بوده است.
همچنین این موضوع را نیز باید اضافه کرد که به دلایل مذهبی هم گرجستان در کانون توجه نهادهای مذهبی و متعاقباً سیاسی ایران قرار نگرفته است.
اما در حال حاضر با تغییر سریع ساختارهای نظام بین‌الملل و دوران گذار در این نظم جهانی در کنار تغییر در دولت و سطوح اول تصمیم‌گیران سیاسی کشور، تغییر دیدگاه در سکان دستگاه دیپلماسی و مورد اهمیت قرار گرفتن سیاست‌های همسایگی و منطقه‌ای در دولت جدید همچنین برجسته شدن مسائل و چالش‌های منطقه قفقازجنوبی، باید با دیدی کاملاً متفاوت و آینده‌نگرتر توسط مسئولین دستگاه سیاست‌خارجی به گرجستان نگریسته شود.
رویکرد جدید باید متضمن شناخت فرصت‌ها و مزیت‌های سیاسی و اقتصادی این کشور در جهت ارتقای سطح همکاری‌ها و ایجاد یک توازن و تعادل در سیاست‌خارجی ایران در منطقه قفقاز جنوبی باشد که این موضوع می‌تواند یکی از مهم‌ترین موضوعات دیپلماسی کشور در آینده نزدیک باشد.
گرجستان به عنوان یکی از ناشناخته‌ترین کشورهای همسایه ایران از ظرفیت‌ها و مزایای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بزرگی برخوردار است. همین عدم شناخت ظرفیت‌ها در داخل به‌‌خصوص برای سیاستمداران و فعالان اقتصادی ایرانی، گسترش روابط و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های گوناگون با گرجستان را بدست فراموشی یا با مشکلات عدیده مواجهه کرده است.
در همین راستا در جهت شناخت هرچه بیشتر کشور گرجستان و اهمیت روز افزون تفلیس در روندهای سیاسی منطقه، ایفای نقش مهم این کشور در اقتصاد و بازرگانی ایران و همچنین بررسی اشتراکات فرهنگی و تمدنی میان دوکشور سلسله مطالبی با عنوان «گرجستان از درون» به صورت هفتگی منتشر خواهد شد.
این مطالب با تمرکز بر سیاست، اقتصاد، فرهنگ و جامعه گرجستان با رویکرد شناخت مزیت‌ها و بررسی نقاط اشتراک میان دو کشور و همچنین بخش‌ها و حوزه‌هایی که جمهوری اسلامی نباید به آنها ورود کند تا رابطه با گرجستان با کمترین مانع و تنش گسترش یابد، طرح و مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
اهمیت ژئوپولتیک گرجستان
گرجستان، هم از نظر جغرافیایی و هم به لحاظ فرهنگی، کانون محوری و چهار راه بین 3 امپراتوری بزرگ تاریخی است، ایران صفوی، ترکیه عثمانی و روسیه تزاری و بعدها جماهیر شوروی هرکدام به شکلی بر این سرزمین حکم راندند.
گرجستان نوین به‌طور فزاینده‌ای در مرکز توجه اروپای غربی، ایالات متحده و چین قرار گرفته است، زیرا این کشور تلاش‌های مضاعفی را برای تبدیل شدن به عضوی از اتحادیه اروپا را دنبال می‌کند، چیزی که روسیه مدت‌هاست در برابر آن ایستاده است.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، غرب به تدریج به اهمیت استراتژیک گرجستان و منطقه قفقاز پی برد. گرجستان و قفقاز جنوبی که در گذشته به عنوان حیاط خلوت روسیه تلقی می‌شد، اکنون منطقه‌ای با اهمیت استراتژیکی و ژئوپلیتیکی برای غرب بدل شده است.
منطقه قفقاز از نظر منابع طبیعی غنی است و غرب را به ذخایر هیدروکربنی دریای خزر متصل می‌کند. براساس برآوردهای بریتیش‌پترولیوم، منطقه کاسپین دارای 48 میلیارد بشکه نفت و 449 تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی است.
قفقاز یک کریدور انرژی بسیار مهم است. مسیرهای جایگزین صادرات نفت و گاز از این منطقه می‌گذرد که وابستگی اروپا به منابع هیدروکربن روسیه را کاهش می‌دهد. بنابراین غرب علاقه‌مند به تقویت حضور خود در این منطقه است.
اگرچه گرجستان ذخایر قابل توجه نفت و گاز ندارد، اما همچنان نقش بسیار مهمی در صادرات منابع هیدروکربنی به غرب را داراست. گرجستان پل ضروری و استراتژیک، برای اتصال اروپا به آسیای مرکزی و چین است. گرجستان که در تقاطع اروپا و آسیا قرار دارد، پلی است که چندین منطقه مهم اقتصادی جهانی را به هم متصل می‌کند. کوتاه ترین مسیر اروپا به چین از گرجستان می‌گذرد و تجارت «جاده ابریشم» همیشه از منطقه قفقاز گذشته است.
اهمیت گرجستان به عنوان کشور کلیدی انتقال انرژی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی آشکار شد. در سال‌های گذشته، غرب شروع به احداث خطوط لوله نفت و گاز جدید در قفقاز کرد تا وابستگی انرژی خود را به کشورهای خاورمیانه عربی کاهش دهد و مسیرهای تامین انرژی خود را متنوع کند.
این خطوط لوله نفت و گاز به طور قابل توجهی اهمیت استراتژیک گرجستان را افزایش داده است.
گرجستان مسیر ترانزیت کلیدی برای صادرات هیدروکربن از منطقه‌ای محصور در خشکی مابین دریای سیاه و دریای کاسپین است. از طریق گرجستان خط لوله نفت باکو - تفلیس - جیهان و خط لوله گاز باکو - تفلیس - ارزروم می گذرد که هیدروکربن های دریای خزر را به بازارهای ترکیه و اروپا منتقل می‌کند.
علاوه بر این، پروژه های خطوط لوله گاز «ترانس آناتولین» و «نابوکو» موقعیت گرجستان را به عنوان منطقه ترانزیت انرژی تقویت می‌کند و بر نقش کلیدی گرجستان در تنوع بخشیدن به مسیرهای تامین انرژی تاکید می‌افزاید.
این اهمیت پس از شروع جنگ روسیه و اوکراین و بسته شدن راه‌های تجاری غرب به شرق و همچنین تحریم انرژی که از سوی غرب علیه روسیه به عنوان بزرگترین منبع انرژی اروپا اتفاق افتاده بر اهمیت گرجستان به‌عنوان پل ارتباطی اروپا به شرق جهان و دسترسی به منابع انرژی قفقاز افزوده است.
به‌لحاظ جغرافیایی، گرجستان در منطقه مشرف به شمال کوههای قفقاز شمالی قرار گرفته که از شمال و شمال غرب با روسیه، از طرف جنوب شرق با جمهوری‌آذربایجان، جنوب با ارمنستان و از سمت جنوب غربی با ترکیه هم مرز است.
این کشور از ویژگی‌های چون تنوع قومی ملیتی و خصوصیات و روحیات خاص ملی و قومی برخوردار است و در حال حاضر نزدیک به چهار میلیون نفر جمعیت دارد که از قومیت‌های مختلفی شامل گرجی، روسی، آذربایجانی و ارمنی تشکیل شده است.
قرار گرفتن این کشور در دالان اتصال قفقازجنوبی به دریای سیاه و همسایگی با مناطق بحرانی چون قره‌باغ از دیگر وجوه خاص این کشور محسوب می‌شود. از دیگر وجوه مهم ژئوپلیتیکی گرجستان امکان تاثیرگذاری این کشور بر عمق استراتژیک روسیه به ویژه در منطقه بسیار حساس واقع در جنوب غربی فدراسیون روسیه است.
با توجه به اینکه گرجستان در منطقه شمال رشته کوه قفقاز شمالی قرار دارد، هرگونه تحول در وضعیت گرجستان به طور مستقیم در عمق استراتژیک روسیه تاثیرگذار خواهد بود.
اشراف گرجستان بر سواحل دریای سیاه و در اختیار داشتن بنادر مهمی چون سوپسا (بندری با اهمیت در صدور نفت و گاز) و پوتی (دارای استعداد ترانزیت کالا و حتی نفت و گاز) در مقایسه با دیگر کشورهای حوزه دریای سیاه و اروپا از ویژگی‌های ژئوپلیتیکی این کشور است.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: گرجستان جمهوری آذربایجان دریای سیاه منطقه قفقاز قرار گرفتن نفت و گاز منطقه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۱۶۴۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
واکنش سخنگوی وزارت خارجه به تحریم های سه کشور علیه ایران: دولت و مردم ایران از آمریکا و اروپا طلبکار هستند
سخنگوی وزارت امور خارجه به اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریم هایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعاهایی علیه کشورمان واکنش نشان داد. به گزارش خبرآنلاین سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریم هایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعاهایی علیه کشورمان را به شدت محکوم و از همراهی معدود کشورهایی در اروپا از رویکرد ظالمانه دولت آمریکا انتقاد کرد. کنعانی افزود ظرفیت‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران متناسب با نیاز آن در تامین امنیت و منافع ملی، حفاظت از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و دفاع مشروع و بازدارنده در مقابل هرگونه تهدید و تجاوز خارجی است و جمهوری اسلامی ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی و مبارزه با تروریسم بین‌المللی است. سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد؛ توسل به ابزار تحریم علیه ظرفیت‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران نه تنها خللی در عزم و اراده دولت و مردم ایران در افزایش اقتدار ملی با هدف دفاع مشروع و قاطع از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و امنیت و منافع ملی ایران ایجاد نمی‌کند، بلکه برخلاف میل تحریم کنندگان، تحریم‌ها را به فرصتی برای خودکفایی و خوداتکایی در تقویت و توسعه ظرفیت دفاعی و نظامی ایران تبدیل کرده است. سخنگوی دستگاه دیپلماسی از رویکرد دوگانه پارلمان اروپا در موضوع حمله رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در دمشق و دفاع مشروع ایران شدیدا انتقاد کرد و گفت؛ جای تأسف است که پارلمان اروپا در قطعنامه خود نسبت به اقدام متجاوزانه و ناقض قوانین و حقوق بین‌الملل رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک ایران و شهادت مستشاران رسمی ضدتروریست ایرانی، صرفا به ابراز تأسف بسنده کرده است، اما اقدام مشروع ایران علیه رژیم یاد شده در چارچوب حق ذاتی دفاع مشروع را شدیدا محکوم می‌کند! سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد؛ چرا پارلمان اروپا از پرداختن به منشأ و عامل اصلی بروز تنش و ناامنی در منطقه که ریشه در اشغالگری و رویکرد جنایتکارانه رژیم صهیونیستی اسرائیل در کشتار مردم فلسطین و نیز نقض مکرر قوانین و حقوق بین‌الملل توسط این رژیم جعلی دارد، طفره می‌رود و در مقابل همسو با سیاست آمریکا از رژیمی حمایت می‌کند که اصل و اساس ناامنی و تنش در منطقه در طول هشت دهه متمادی است! کنعانی همچنین با روشن و شفاف توصیف کردن سیاست و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران اوکراین و با رد مجدد ادعاهای مربوط به استفاده از تسلیحات ایران در جنگ اوکراین تاکید کرد؛ اگر آمریکا و اروپا عزم صادقانه ای داشته باشند، جنگ در اوکراین و جنگ علیه غزه در سریعترین زمان ممکن خاتمه خواهد یافت، اما آمریکا و برخی کشورهای اروپایی اصرار دارند که در مسیر غلط تاریخ حرکت کنند و به جای کمک به توقف جنگ، بر آتش آن بیفزایند و وقت خود را مصروف اتهام زنی به دیگران کنند. کنعانی تاکید کرد: بسیاری از ملت‌ها و دولت‌ها به خصوص در منطقه غرب آسیا دیگر هیچ امید و اعتقادی به نقش آمریکا و متحدان اروپایی آن در کمک به برقراری ثبات و امنیت در منطقه ندارند. سخنگوی وزارت امور خارجه افزود؛ این دولت و مردم ایران هستند که باید از آمریکا و اروپا به دلیل نقض توافق هسته‌ای و ایفای نقش مخرب در ثبات و امنیت پایدار در منطقه سؤال و طلبکاری کنند، نه اینکه این دولتهای ناقض عهد و پیمان، خود را جای طلبکار و مدعی نشانده و به گستاخی بر فهرست تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران بیفزایند. کنعانی خاطرنشان کرد: اگر رشادت و جانفشانی سپاه پاسداران و مستشاران شهید ضد تروریست سپاه در منطقه نبود، تروریسم داعشی تا پشت درب پارلمان اروپا و قلب آمریکا نفوذ کرده بود و امنیت منطقه و جهان را بیش از پیش تهدید می کرد، حال چگونه پارلمان اروپا وقیحانه خواستار گنجاندن تنها نیروی واقعی ضدتروریسم جهان در فهرست تروریسم می شود؛ مگر اینکه تصور کنیم گروه‌های تروریستی در راستای اهداف و منافع نامشروع آمریکا و معدود دولتهای اروپایی و رژیم صهیونیستی برای دامن زدن به بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه غرب آسیا عمل می‌کنند! سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان بار دیگر تاکید کرد تکرار رویکردهای غیرقانونی و اشتباه توسل به ابزار تحریم و فشار از سوی آمریکا و تبعیت برخی دول اروپایی از واشنگتن، هیچ حق و مشروعیتی برای ادعاهای آنها از منظر حقوقی و بین‌المللی ایجاد نمی‌کند و آنها باید زمانی پاسخگوی این ادعاها و اقدامات ظالمانه خود علیه دولت و مردم ایران باشند. کانال عصر ایران در تلگرام
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد